From propaganda idyll to starvation. Pedagogical views on the situation of a child in Soviet Russia in the Stalinist period

Authors

DOI:

https://doi.org/10.34813/47coll2023

Keywords:

family, totalitarianism, communism, terror, gulag, no man's chldren, starvation

Abstract

Communist propaganda, both in the USSR and in other countries of the communist bloc, constantly raised – usually exaggerating – problems related to the hardships of childhood in capitalist countries and contrasted them with the almost idyllic conditions for the development and upbringing of children in the Soviet Union. Such assessments were also in force in Polish propaganda from the years of the People’s Republic of Poland. Omnipresent hypocrisy, which is an immanent feature of the communist system, did not allow to reveal the real dramas and tragedies that happened to millions of children and their parents in Soviet Russia during Stalin's rule. This study, referring to the goals and assumptions of the Bolshevik revolution in Russia, recalls the real, dramatic fate of most children born and raised in traditional families in the first decades after the victorious Bolshevik revolution in Russia, which the communists decided to destroy in order to create a subor- dinate Soviet family on their ruins – a “new type” family.

References

Applebaum, A. (2005). Gułag. Warszawa: Świat Książki.

Bryk, A. (2012). Budowa ustroju totalitarnego w Związku Sowieckim. W: S. Grodziski, A.Dziadzio (red.). Regnare, gubernare, administrare: prawo i władza na przestrzeni wieków. Prace dedykowane profesorowi Jerzemu Malcowi z okazji 40 - lecia pracy naukowej. (ss. 197-232). Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne Oficyna Wydawnicza AFM.

Davies, N. (1999). Europa. Rozprawa historyka z historią. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Dolot, M. (2014). Zabić głodem. Sowieckie ludobójstwo na Ukrainie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Frołow, S. (2014). Dzierżyński, Miłość i rewolucja. Biografia intymna. Kraków: Wyd. Znak Horyzont.

Grajewski, A. (1991). Rosja i krzyż. Z dziejów Kościoła Prawosławnego w Rosji. Katowice

Grzybowski, R. (2013). O wychowaniu w duchu moralności komunistycznej w ujęciu pedagogiki stalinowskiej oraz o niektórych metodach jej realizacji. W: B. Jędrychowska (red.). Człowiek, Idea Dzieło. Prace dedykowane Profesor Stefanii Walasek (ss.211-229). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Grzybowski, R. (2017). Cele ideowe i struktura organizacyjna Wszechzwiązkowej Organizacji Pionierskiej imienia W.I.Lenina oraz jej miejsce w systemie wychowania nowego człowieka (homo sovieticus), Biuletyn Historii Wychowania, 37, 63-78.

Grzybowski, R. (2018). Idea wychowania nowego człowieka (homo sovieticus) i jej odzwierciedlenie w założeniach programowych Wszechzwiązkowej Organizacji Pionierskiej, Polska Myśl Pedagogiczna, t.IV, 4, 297-322. ,

Grzybowski, R. (2020). O sytuacji rodziny i jej zadaniach w procesie kształtowania „nowego człowieka (homo sovieticus) w świetle Pedagogiki Iwana Kairowa. W: Rodzina i dziecko w zmieniającym się świecie: perspektywa historyczna i pedagogiczna. Szkoła, Państwo, Społeczeństwo, 9, 129-162.

Heller, M. (1988). Maszyna i śrubki. Jak hartował się człowiek sowiecki. Paryż: Instytut Literacki.

Heller, M., Niekricz A. (2016). Utopia u władzy. Historia Związku Radzieckiego. Od narodzin do wielkości 1917- 1939, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-KA.

K. Kosiński, K. (2006). Oficjalne i prywatne życie młodzieży w czasach PRL, Warszawa: Wyd. TRIO.

Kairow, I. (1950). Pedagogika, Warszawa: Iskry.

Księga przewodnika pionierskiego.(1952), Warszawa: Iskry.

Lenin, W. (1900). Socjalizm a religia, Nowaja Żizń, 28 z dnia 05.12.

Marks, K., Engels F. ( 1949). Dzieła wybrane, t. I, Warszawa: Książka i Wiedza.

Paczkowski, A. i in., (1991). Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, Warszawa: Prószyński i S-ka.

Pristawkin, A. (1990). Łączy nas wspólny wróg. Kultura i Życie (dod. do Życia Warszawy), nr 10 z 18 V.

Theiss, W. (2020). Dzieci syberyjskie 1919 – 2019. Z Syberii przez Japonię i Stany Zjednoczone do Polski, Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.

Theiss, W. (1996). Zniewolone dzieciństwo. Socjalizacja w skrajnych warunkach społeczno – politycznych, Warszawa: Wyd. „Żak”.

Wołoszyn, S. (1965). Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. 2. Warszawa: PWN.

Wołoszyn, S. (1966). Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. 3. Warszawa: PWN.

Published

2024-01-15

Issue

Section

Articles